overzicht lezingen
Wat 10 jaar geleden begon met een enkele lezing is inmiddels uitgegroeid tot een zeer compleet aanbod, dat een groot deel van de moderne architectuurgeschiedenis behandelt. De colleges worden gekenmerkt door het begrijpelijke maar diepgaande karakter waardoor ze geschikt zijn voor een brede doelgroep, van geïnteresseerde leek tot professionals uit de architectuurwereld. Bij alle colleges staat naast de vraag wat ook nadrukkelijk het waarom centraal. Vandaar dat er relatief veel aandacht is voor achtergrond en context die vaak in overzichtswerken ontbreekt. Bij de colleges die doorgaans bestaan uit 120-150 slides wordt gebruik gemaakt van het allerbeste beeldmateriaal (eigen HD beamer beschikbaar). Duur colleges 2 uur incl pauze van 15 minuten, tenzij anders vermeld.
Mondriaan en de Stijl
Hoewel er in het Stijljaar 2017 veel aandacht was voor deze baanbrekende kunstenaar bleven zijn ideeën vaak onderbelicht. Achter de ogenschijnlijke simpelheid van zijn vlakken en primaire kleuren gaat een verrassende gedachtewereld schuil. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Het Wenen van Gustav Klimt
Gustav Klimt is onlosmakelijk verbonden met het Wenen van het fin de siècle. Samen met zijn broer Ernst en zijn vriend Frans Matsch wist hij met zijn haast fotorealistische schilderijen op te klimmen tot één van de publiekslievelingen. Onder invloed van het Symbolisme en het gedachtegoed van Freud veranderde zijn stijl echter radicaal. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
De wereld van Gaudi
De gebouwen van Antoni Gaudi zijn wereldberoemd en worden stuk voor stuk gezien als exponenten van het Catalaanse modernisme. Hij was echter beslist niet de enige architect in Barcelona die in deze stijl werkte. Vandaar dat in dit college ook de nodige aandacht is voor tijdgenoten, zoals Gaudi’s leermeester Domènech i Montaner en Josep Jujol. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Vrouwen in de architectuur
Eeuwenlang leken mannen het alleenrecht te hebben in de wereld van de architectuur. Daar kwam pas in de eerste helft van de twintigste eeuw verandering in, al ging dat niet bepaald zonder slag of stoot. Toch lukte het een aantal om binnen deze mannenwereld staande te blijven en een belangrijke bijdrage te leveren aan de moderne architectuur. Hoewel de namen van deze vrouwelijke pioniers bij het grote publiek vrijwel onbekend zijn gebleven, zijn hun levensverhalen stuk voor stuk fascinerend. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Rem Koolhaas
Rem Koolhaas, wereldberoemd en inmiddels door menigeen heilig verklaard. Wat maakte deze tegendraadse denker/architect tot één van de goeroes van de hedendaagse architectuur en stedenbouw? Wat was de impact van zijn boek Delirious New York en wat wordt er bedoeld met door Koolhaas geïntroduceerde begrippen als de generieke stad en junkspace. Bij deze lezing wordt ingegaan op de ideeën, theorieën en werk van dit fenomeen in de hedendaagse architectuur. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Duiker, Wiebenga en Bijvoet
Veelbelovend waren deze modernisten pur sang die bewezen dat techniek en schoonheid perfect samen konden gaan. Desondanks bleef een echte doorbraak om verschillende redenen achterwege. Wat rest is een bescheiden oeuvre dat in meerdere opzichten kan worden gezien als het beste wat het Nieuwe Bouwen in Nederland heeft voortgebracht. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Gerrit Rietveld
Voor het grote publiek blijft Gerrit Rietveld de architect van dat ene huis en die ene stoel. Ook internationaal wordt Rietveld nogal eens neergezet als een provinciale architect met een paar uitschieters. Onterecht, want Rietvelds oeuvre is verrassend rijk en veelzijdig. Vandaar dat in deze lezing ook nadrukkelijk wordt ingezoomd op het minder bekende werk. Kortom: een reis door de wereld van Rietveld aan de hand van prachtig beeldmateriaal. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Hendrik Berlage
De architect Berlage werd decennia lang gezien als de grondlegger van de moderne architectuur in Nederland. Sinds de jaren negentig lijkt dit beeld enigszins te zijn gekanteld en worden vraagtekens gezet bij zijn bijdrage aan de moderne architectuur in Nederland. Had Berlage daadwerkelijk zulke revolutionaire opvattingen of leunde hij maar al te graag op het werk van zijn tijdgenoten? Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Constant Nieuwenhuys
Constant Nieuwenhuys was één van de stuwende krachten achter de Cobra-beweging. Na het einde van Cobra richtte hij zich, mede onder invloed van De Stijl en Aldo van Eyck, meer op ruimtelijk werk. Uiteindelijk leidde dit tot een utopisch project waaraan hij bijna twintig jaar werkte. Welkom in New Babylon!! Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Het Amsterdam van Rembrandt
Rembrandt spreekt al eeuwen tot de verbeelding net zoals onze hoofdstad. In dit college maak je kennis met de stad die in de tijd van Rembrandt een ware metamorfose onderging. Naast dat we inzoomen op de belangrijkste stedelijke ontwikkelingen is er ook ruimschoots aandacht voor het werk van de grote meester en zijn opdrachtgevers. Wat deden de Staalmeesters, waar gaf professor Tulp zijn bekende anatomielessen en waar hing De Nachtwacht oorspronkelijk? Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Le Corbusier
De van oorsprong Zwitserse architect Le Corbusier begon uitermate traditioneel, maar ontwikkelde zich in de jaren twintig tot één van de meest vooraanstaande architecten van zijn tijd. Met zijn radicale benadering van het wonen en het huisvesten van de ‘massamens’ wist hij geschiedenis te schrijven. Deze lezing geeft niet alleen een fraai overzicht van zijn werk maar gaat ook in op zijn drijfveren en inspiratiebronnen. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
De ijzeren eeuw
Voor velen is de twintigste eeuw de eeuw van de grote veranderingen. De negentiende eeuw verliep echter in vele opzichten minstens zo stormachtig. Uitvindingen als elektriciteit, trein, fotografie, de lift en stromend water hadden een grote invloed op het dagelijks leven. Mede door de komst van wereldtentoonstellingen maakte een miljoenenpubliek kennis met alle nieuwe ontwikkelingen, die ook de nodige consequenties hadden op het gebied van de architectuur. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Over zitkuilen en woonerven
De ‘lelijke’ jaren zeventig worden door velen als dieptepunt gezien in de recente architectuurgeschiedenis. Vormloze woningbouw, truttige woonerven en dan ook nog die beruchte zitkuil waar we massaal zaten te macrameeën. Hoewel dit cliché tot op zekere hoogte klopt, waren de jaren zeventig ook een tijd waar de mens weer centraal werd gesteld in de architectuur en waarin ook veel interessante projecten het licht zagen.
Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Moderne architectuur in Japan
In de twintigste eeuw is de Japanse identiteit onder invloed van de westerse cultuur sterk onder druk komen te staan. Dit geldt zondermeer ook voor de architectuur. Een nieuwe generatie architecten is dan ook weer op zoek naar een nieuwe eigenheid, waarbij de oorspronkelijke Japanse (bouw)cultuur nadrukkelijk als inspiratiebron wordt gebruikt met vaak verbluffende resultaten. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Constant Nieuwenhuys
Constant Nieuwenhuys was één van de stuwende krachten achter de Cobra-beweging. Na het einde van Cobra richtte hij zich, mede onder invloed van De Stijl en Aldo van Eyck, meer op ruimtelijk werk. Uiteindelijk leidde dit tot een utopisch project waaraan hij bijna twintig jaar werkte. Welkom in New Babylon!! Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Herbestemming erfgoed
Omgaan met de architectuur uit het verleden is in de loop der tijd sterk veranderd, al levert het vandaag de dag nog steeds de nodige hoofdbrekens op. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt duidelijk welke strategieën er mogelijk zijn. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
De Amsterdamse school
De sterk sociaal geëngageerde architecten van de Amsterdamse school droomden van een betere wereld en wilden daar met hun fantasierijke architectuur graag hun steentje aan bijdragen. De sociale woningbouw van de Amsterdamse school is dan ook wereldberoemd. Toch kan het succes beslist niet alleen op het conto van de architecten worden geschreven. We staan dan ook uitgebreid stil bij de achtergronden zoals de woningwet en de opkomst van woningbouwverenigingen. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Frank Lloyd Wright in Nederland
De invloed van deze Amerikaanse architect op de Nederlandse architectuur is nauwelijks te overschatten. Veel van de vandaag de dag zo populaire jaren dertig architectuur is schatplichtig aan Frank Lloyd Wright. Zijn dakoverstekken en volumecomposities vonden in ons land gretig aftrek. Al waren er ook architecten die het werk van Frank Lloyd Wright op geheel eigen wijze interpreteerden. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Aldo van Eyck
"Zelden waren de mogelijkheden ruimer - Zelden heeft een vak zo gefaald." Zo uitte Aldo van Eyck in 1959 zijn ongenoegen over de rigide bouwpraktijk van die tijd. Samen met Jaap Bakema, Herman Hertzberger en andere verlichte geesten nam hij zitting in de redactie van Forum, dat binnen de kortste keren werd omgevormd van een ietwat gezapig architectuurblad tot een avantgardistisch tijdschrift. De menselijke maat moest terug in de architectuur, een idee dat niet zonder gevolg zou blijven. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Alvar Aalto
Alvar Aalto was zondermeer de belangrijkste architect die Finland heeft voortgebracht. In zijn jonge jaren raakte hij gefascineerd door de Italiaanse renaissance maar bekeerde zich in de jaren twintig tot het modernisme. Niet voor lang; al snel ontwikkelde hij een geheel eigen bouwstijl waarbij ook traditie en lokale materialen een belangrijke rol speelden. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Arne Jacobsen
Arne Jacobsen is bij het grote publiek vooral bekend geworden door zijn vaak treffend vormgegeven meubels en gebruiksvoorwerpen. Veel minder bekend is dat hij ook als architect een groot oeuvre heeft opgebouwd. Jacobsen was een meester in proportie en wist door uitgekiend gebruik te maken van ritme zijn architectuur op een hoger plan te brengen. Duur: circa 2 uur inclusief 15 minuten pauze.
Overige lezingen
- Het huis van het kind, scholenbouw in Nederland
- Kennismaken met De Stijl
- Architectuur van Japan door de eeuwen heen
- De invloed van Japanse architectuur op het westen
- Hedendaagse architectuur in Japan
- Carlo Scarpa, de schoonheid van het detail
- Jean Prouvé, het denken vanuit techniek
- Over kosmische wetten en hogere dimensies, theosofie in de architectuur
- Willem Marinus Dudok, tussen modernisme en traditie
- Louis Kahn “Architecture comes from the making of a room”
- De wereld van Ray en Charles Eames
- Building the American Dream
- Learning from Las Vegas, architecture after modernism
- Aardse paradijzen, tuinen en buitenruimten in de 20e eeuw
- Peter Zumthor
- Middeleeuws Amsterdam
- Het Amsterdam van Berlage
- Het Amsterdam van Van Eesteren
- Het naoorlogs Amsterdam
- Amsterdam in de 19e eeuw
- Het moderne Barcelona
- Van Nieuw Amsterdam tot New York
- Richard Neutra
- Frank Lloyd Wright en de Chicago school
- Ernst May en das Neue Frankfurt
- Petra Blaisse, Inside outside
